“Jaarlijks produceren we als consumenten in Europa 26 miljoen ton weggegooid plastics, waarvan nog geen 30% wordt gerecycled. Men voorspelt dat deze hoeveelheid plastic afval in 2030 is verdubbeld. We staan kortom voor een enorme uitdaging.”
Dat zegt Michiel Westerhoff, manager strategie en ontwikkeling bij Circulus-Berkel. Deze organisatie verzorgt het afvalbeheer voor acht gemeenten rondom Apeldoorn, een gebied van zo’n 440.000 inwoners.
“En zelfs al loopt Nederland in Europa voor, er zal nog veel meer moeten gebeuren om deze groeiende afhankelijkheid van fossiele grondstoffen in onze consumptie terug te dringen. Gemeentes en overheid hebben hier samen met producenten een belangrijke verantwoordelijkheid.”
Circulus-Berkel zet sterk in op brongescheiden inzamelen van afval. Zo introduceerde het, naast de gebruikelijke stromen als papier en PMD, de BEST-tas, voor boeken, e-goed, speelgoed en textiel. Ook harde plastics worden op recyclepleinen apart gehouden en door Van Werven verwerkt tot nieuwe grondstoffen.
Dankzij goede voorlichting en het creëren van bewustwording bij bewoners en het inzetten op bronscheiding, is de afgelopen vijftien jaar het restafval in de regio meer dan gehalveerd. Gemiddeld biedt een inwoner 131 kilo restafval aan in 2016. Dat moet voor 2020 minder dan 100 kilo zijn, een doel dat gehaald lijkt te gaan worden.
Toewerken naar een circulaire economie
“We werken toe naar een circulaire economie. Waarin gescheiden grondstoffen ook daadwerkelijk hergebruikt moeten worden. Daarvoor is de kwaliteit van de nieuwe grondstof essentieel. Hoewel nascheidingsinstallaties op dat punt vorderingen maken wordt nog niet dezelfde kwaliteit bereikt als met bronscheiding.”
Bovendien, zegt Westerhoff, doet bronscheiding iets met de bewustwording. “Nascheiding suggereert dat de hoeveelheid PMD die we genereren geen probleem is en dat we alles maar op één hoop kunnen blijven gooien. Maar het besef moet doordringen bij iedereen dat we minder grondstoffen moeten gebruiken. Zowel bij producenten, de verpakkingsindustrie, overheid en gemeentes en bij consumenten. Plastics zijn waardevolle stoffen waar bewust mee moet worden omgegaan”
De uitdagingen die de Nederlandse overheid in het Rijksbrede programma voor Circulaire Economie heeft geformuleerd ten aanzien van de inzet van recyclaat zullen ook grote impact hebben op de recycling van kunststoffen. Gemeenten zullen daarin met het scheiden van kunststoffen aan de bron een belangrijke rol blijven vervullen, zegt Westerhoff.
“We werken toe naar een circulaire economie. Waarin gescheiden grondstoffen ook daadwerkelijk hergebruikt moeten worden. Daarvoor is de kwaliteit van de nieuwe grondstof essentieel.”
Kwaliteit van input
De kwaliteit van de input is zeer bepalend voor de haalbaarheid. Westerhoff zegt dat het inzamelen van harde plastics door gemeenten op dit moment nauwelijks geld hoeft te kosten: “Daarvoor is het wel van belang nauwkeurig in te zamelen. Dat begint heel concreet door de mensen op de milieupleinen goed te begeleiden op het moment dat ze hun afval wegdoen. Als het eenmaal in het verkeerde vak ligt, kan je dat niet meer veranderen.”
Doordat mederwerkers van de milieupleinen verschillende soorten harde kunststoffen van elkaar kunnen onderscheiden, wordt een extra stap gezet als het gaat om de kwaliteit.
“Het gevolg van onzorgvuldig inzamelen is dat er veel afval zit tussen de ingezamelde stromen. Dit ben je vervolgens onnodig aan het transporteren en levert uiteindelijk geen nieuwe grondstof op.”
Samen werken aan succes
In een circulaire economie zal iedereen in de keten zijn rol moeten pakken, zegt Westerhoff. “Om de uitdaging echt aan te gaan moet je werken met partijen die óók willen innoveren. Met partners waarmee je voorop kunt lopen. Waarmee je onderling processen kunt verbeteren, zoals de manier van inzamelen en voorsorteren. Partijen die gezamenlijk er voor zorgen dat steeds meer afval grondstof wordt, grondstof steeds hoogwaardiger wordt. En uiteindelijk wil je dat het draagvlak voor bewust omgaan met afval daardoor toeneemt.